"Салалт" (Өгүүллэг)

“За байз, одоо гарахаар яадаг бол? Зайл, зайл гэх болов уу? Байз, байз гэх болов уу? Зайл, зайл гэвэл ч өнгөрч. Харин байз, байз гэвэл бүр албаар гарч айлгах юм шүү” гэж бодлоо. Итгэл найдвар гэдэг эр хүнд хэзээ ч гэсэн байж байдаг хойно доо.

Зоригт хумсаараа шүдээ тогшин хий дэмий баахан сууснаа цаг хожих санаатай өнөөх цамцаа авч зах, ханцуй гээд нилээн нухацтай угаалаа. Нэг их цаг оролгүй дуусчих юм. Ахин нэг угаалаа. “Энүүхний төлөө ингээд гарахдаа тултлаа хэрэлдсэн байх гэж” хэмээн бодогдож байна. Үгүй тэгээд жорлондоо суугаад байлтай биш . . . хулгаж, хулгаж гарч ирлээ. Одоо ч ёстой явахаас өөр замгүй дээ.

Цүнхээ барьсаар бүх өрөөгөөр тойрч явлаа. Салах ёс маягтай юм хийж байгаагаа Сарнайд мэдэгдчихвэл бас зүгээр байдаг. Сэтгэл гэдэг бөөн уй. Сарнай таг чиг. Тэгсэн ч “Чамд хэлэх үг алга уу?” гэж доошоо оролтой биш. Тэгэн тэгсээр Зоригт хаалганд тулаад ирлээ дээ. Түлхүүрээ удаахан эргүүлэх гэтэл торр гээд л юу юугүй онгойчихов. Зоригт шүлсээ гүд хийтэл залгиад

- За, за баяртай. Хаалгаа . . . гэж арай чүү гэж хэллээ. Тэгтэл Сарнай

- Одоо энэ харанхуйд хаачих гээд байгаа юм? Хоол ундаа ид л дээ. Тэнэгтэж ханахгүй хүн юмаа чи гэхэд Зоригт “Хаачсан ч яадаг юм. Ямар хөөгдөөд суугаад байлтай нь биш” гэж хэлмээр санагдсан ч хоолой дээр нь нэг юм зангирчихаад амнаас нь гарсангүй. Хаалганы бариулаас барьсан чигтээ гацаж орхив. Сарнайг ирээд татах болов уу гэсэн тэндээ юу ч юм хийгээд ирдэггүй. Гаръя аа гарч болдоггүй, үлдье ээ үлдэж болдоггүй лүд оргив. Өнөө орцны хаалга хүртэл явж айлгах ч байдаггүй. Хэрвээ гарвал араас дуудахгүй бол бүр өнгөрөх гээд байдаг. Ашгүй тэгтэл Сарнай

- Чи яачихав аа? Энэ хоолоо ид гэж хэлээд ширээн дээр тавагтай хоол тавих нь сонсогдов. Дууных нь өнгө бүр нэг өөриймсөг шүү. Зоригт цүнхээ барьсан чигтээ гал тогоонд оров. Миний явах хэвээрээ шүү гэдгээ харуулах гэсэн үү эсвэл өрөвдүүлэх гэсэн үү алин болох оо тэр өөрөө ч ялгасангүй. Сарнай түүнийг харж жуумганаснаа инээдээ барьж ядан нуг нуг хийв. Зоригтын инээд хүрсэн ч инээхгүйг хичээн тааз гөлөрлөө. Үгүй, тэгээд дуугай зогсоод байлтай биш тунирхсан өнгөөр

- Яахав дээ, сүүлийн удаа ганц хоол идчихье гэхэд Сарнай түүний үнэхээр үнэмшилтэй жүжиглэж байгаа царайг хараад бүр тэсэхээ байж тас, тас хийтэл инээв. Энэ удаа Зоригт ч тэссэнгүй. Амандаа хийсэн хоолоо үсчүүлэн байж инээв. Сарнай

- Сүүлийн удаа ч гэх шиг хи хи гэж гэдэлзэж байснаа

- Чи нээрээ ганган эрээ . . . гэрээсээ хөөгдөж байж бас үсээ самнахтайгаа гээд элгээ эвхэн инээлээ. Хоёул биесээ шоолж нулимсаа гартал инээлдэв. Тэгснээ гэнэтхэн чимээгүй боллоо. Хэн хэн нь дуугарсангүй. Зөвхөн Сарнайгийн нэг их уртаар санаа алдах нь зүрх ёг хийлгэмээр сонсогдоно. Сарнай

- Хоол нь түлэгдчих шиг боллоо. Амтагдаж байна уу?

- Хоолны түлэнхий яахав дээ. Сэтгэлийн түлэнхий л хэцүү юм гэж Зоригт харамссан өнгөөр хэлээд бас л чимээгүй боллоо. Дахиад л чив чимээгүй.

- Зоригоо, одоо тэгээд цаашдаа хоёулаа яах ёстой юм болоо? Надад үнэхээр мэдэх юм алга гэж Сарнай чимээгүйг эвдэн хэлэхэд Зоригт бодолхийлэн хэсэг сууснаа

- Хоёулаа алиалагч болъё гэв. Юу ч ойлгоогүй Сарнай

- Юу . . . уу? гэж асуулаа. Түүний харцнаас “Энэ юу хэлчихэв” гэсэн гайхшрал салсангүй.

- Чи бид хоёр ч гэсэн зөвхөн өөрийгөө гэсэн том бөмбөлөгтэй юм байна. Хичнээн хэцүү ч гэсэн бид хийн бөмбөлөгөө хагалах ёстой байх гэж Зоригт хэлэв. Сая учрыг нь ойлгосон Сарнай хэсэг бодолхийлснээ харцанд нь сахилгагүй очис гялсхийж, Зоригтын суганд хуруугаа хийн хөдөлгөөд, өхөөрдөм өнгөөр

- Эхлээд эрэгтэй нь хагалаад байсан байх шүү гээд нөгөө өрөө рүү гүйчихэв.

- Аа тийм бий чи . . . гээд Зоригт араас нь ухасхийлээ. Ширээний дэргэд хувцас чихсэн цүнх хэзээ онгойхоо хүлээн гайхсан янзтай үлдэв.

Түмэнбаярын Бум-Эрдэнэ. 2014. 08. 26нд